Yurt dışından posta veya hızlı kargo taşımacılığı yoluyla Türkiye’ye gümrüksüz gelen ürünlerin bedelinin 150 Euro’dan 30 Euro’ya düşürülmesi konusu son günlerde gündemin ilk sıralarında yer alıyor.
Resmi Gazete’de yayımlanan düzenlemeyle, kargo ile yurt dışından gümrüksüz alışveriş sınırı 30 Euro’ya düşürüldü, gümrük vergisi de artırıldı. Avrupa Birliği’nden gelen siparişlerde vergi yüzde 30’a, diğer ülkelerden gelen siparişlerde ise yüzde 60’a çıkarıldı.
Alınan karar, yurt dışı merkezli e-ticaret sitelerinden 30 Euro’nun üzerinde alışveriş yapılırsa gümrüğe takılacağı ve ithalat işlemlerine tabi olacağı anlamına geliyor.
Kararın gerekçesine ilişkin olarak; “Son aylarda yurt dışından posta veya hızlı kargo yoluyla ülkemize gelen, gerçekte ticari faaliyet amaçlı eşyalarda gerek kalite düşüklüğü nedeniyle tüketicilerden gerekse de bu ithalatın çok hızlı artması nedeniyle imalatçı - satıcı esnaf, tacir ve KOBİ’lerden esnaf odalarından ticaret ve sanayi odalarından satış, üretim ve istihdam kaybı şeklinde yoğun şikayetler gelmesi üzerine, bu konuda aksiyon alınması gereği doğmuştur” açıklamasında bulunuldu.
Alınan kararın öncesine dönecek olursak; gümrüksüz alışveriş sınırı 150 Euro iken tüketicilerin büyük sorunlar yaşadığını söyleyebiliriz.
Geçmişte tüketici siparişini verip ödemesini yaptıktan birkaç gün sonra “ürününüz gümrüğe takıldı”, “gümrük firmanız ile iletişime geçin” benzeri bildirimler alıyor, bildirim nedeniyle gümrük firmasına başvuran kişiler ciddi vergi ve masraflar ile karşılaşıyordu.
“Beyanname ücreti”, “Tareks ücreti”, “Vergi”, “Ardiye” ve “Ordino alım bedeli” gibi çıkan ilave ücretler, alıcının ürüne ödediği ücretin 3-4 katına kadar yükselebiliyor ve bu durumda alıcı malzemeyi almaktan vazgeçse bile geri gönderme masrafları yüksek maliyetlere sebep oluyordu.
Şimdi ise, ürünün fiyatı limitin altında diye gümrükten doğrudan geçmesi de söz konusu değil, adet fazla olur veya ticari nitelik arz ettiğinden şüphelenilirse gümrük idaresi tarafından gümrükçe onaylanmış bir işleme tabi tutulması istenebilir ve gümrük beyannamesi ile vergi ödenerek çekilmesi talep edebilir.
Burada önemli olan nokta; her şeyden önce alıcının ne yapacağına iyi karar vermesidir. Malzeme gerçekten gerekli ve masrafına katlanılacak kadar önemli ise ürünü kabul etmeli, değil ise hiç işlemlere başlamadan (ordino denilen resmi evrağı almadan) ürünün masrafsız olarak geri gönderilmesini talep etmelidir.
Ürün gümrüğe takıldığında mal bedeli limitin altında ise yazılı beyan ile gümrüğe ürünün numune kapsamında değerlendirilmesi için başvurulabilir, eğer memur ürünün ticari nitelik taşıdığını belirtir ise o taktirde gümrüksel süreç başlar. Eğer belirtmez ise maktu vergi ödenerek mal çekilebilir. Bu oran da Avrupa’dan gelen ürünler için %30, diğer ülkelerden gelen ürünler için %60’dir.
Bu durum aslında ülkemizde tam olarak oturmuş bir sistem değildir, çoğu alıcı konu ile ilgili mağduriyetler yaşamaktadır.
Mağduriyetlerin yaşanmaması için, limitin düşmesi nedeniyle bundan sonra ürünlerin büyük bölümünün gümrük kontrolüne takılacağı öngörülerek, alıcıların mutlaka gümrük firmalarına danışarak sipariş vermeleri, böylelikle ne ile karşılaşacaklarını en baştan bilmeleri gerekmektedir.